Matthias Grünert

photo

 matthias.gruenert@unifr.ch
 +41 26 300 7927
 https://orcid.org/0000-0003-4029-6187

  • Diachrone und synchrone Beschreibung des Rätoromanischen (Lexikologie, Wortbildung, Morphosyntax)
  • Sprachkontakt (v.a. Rätoromanisch – Italienisch, Rätoromanisch – Deutsch)
  • Sprachdebatten in Romanischbünden (Purismusdiskussion, regionale Schriftnormen, überregionale Schriftsprache)
  • Soziolinguistik des dreisprachigen Kantons Graubünden
  • Rätoromanisch in neuen Medien

Professeur·e ordinaire
Département de plurilinguisme et didactique des langues étrangères

MIS 10 bu. 01.03
Rue de Rome 1
1700 Fribourg
MIS 10, 01.03

Recherche et publications

  • Articles et chapitres de livres

    • Grünert, Matthias (2023): Peculiarities of Raeto-Romance word formation. In: Loporcaro, Michele (ed.): Oxford Encyclopedia of Romance Linguistics (part of Oxford Research Encyclopedia of Linguistics ed. by M. Aronoff). Oxford: Oxford University Press. Doi: https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199384655.013.986
    • Grünert, Matthias (2022): History of the Raeto-Romance Lexicon. In: Loporcaro, Michele (ed.): Oxford Encyclopedia of Romance Linguistics (part of Oxford Research Encyclopedia of Linguistics ed. by M. Aronoff). Oxford: Oxford University Press. Doi: https://doi.org/10.1093/acrefore/9780199384655.013.470
    • Grünert, Matthias/Caduff, Renzo/Ganzoni, Annetta (2020): Ediziuns e reediziuns grischunas: problems e propostas. Ina retrospectiva. Annalas da la Societad Retorumantscha 133, 107-120.
    • Grünert, Matthias (2019): Dialogo sopra compleanni tondi e app traduttori. In: Krakenberger, Etna Rosa/Kunz, Aline/Natale, Silvia (ed.): Esercizi di fantalinguistica. Pisa: Pacini (Studi e testi di letteratura e linguistica 4), 113-118.
    • Grünert, Matthias (2019): Grafia e diever dil lungatg el text ediu, Commentari alfabetic davart l'ediziun. In: Bernhard, Jan-Andrea/Grünert Matthias (ed.): Ilg Vêr Sulaz da pievel giuvan. Presentaziun ed ediziun da Jan-Andrea Bernhard e Matthias Grünert. Glion: communicaziun.ch, 30-41, 101-111 / Il catechismus Ilg Vêr Sulaz da pievel giuvan. L'emprema ovra stampada en sursilvan. Annalas da la Societad Retorumantscha 132, 28-39, 95-105.
    • Grünert, Matthias (2019): Le romanche: situation sociohistorique et sociolinguistique. In: Moretti, Bruno/Moser, Philippe (ed.): La situation sociolinguistique en Suisse, Paris: L'Harmattan (Cahiers internationaux de sociolinguistique 14), 149-181.
    • Grünert, Matthias (2018): Die Konstituentenfolge im bündnerromanischen Nebensatz. In: Moroder, Leander/Bauer, Roland (ed.): Contribuc/Tagungsakten/Atti VII Colloquium Retoromanistich. San Martin de Tor/Persenon, 01.-03.06.2017, vol. 2. San Martin de Tor: Istitut Ladin Micurá de Rü (Ladinia 42), 23-39.
    • Grünert, Matthias (2018): Multilingualism in Switzerland. In: Benett, Wendy/Carruthers, Janice (ed.): Manual of Romance Sociolinguistics. Berlin: de Gruyter (Manuals of Romance Linguistics 18), 526-546.
    • Grünert, Matthias (2018): miaular – micado II, micalin I – micha I. Dicziunari Rumantsch Grischun 14, fasc. 188/189. Chur: Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun, 617-623, 628-640.
    • Grünert, Matthias (2016): Settori di contatto tra romancio grigionese e italiano: il lessico alimentare. In: Vicario, Federico (ed.): Ad limina Alpium. VI Colloquium Retoromanistich. Cormons, dai 2 ai 4 di Otubar dal 2014. Udine: Società filologica friulana (Biblioteca di studi linguistici e filologici 18), 315-339.
    • Grünert, Matthias (2015): Verfassungsrecht und Sprachengesetzgebung zum Rätoromanischen aus soziolinguistischer Perspektive. In: Bisaz, Corsin/Glaser, Andreas (ed.): Rätoromanische Sprache und direkte Demokratie. Herausforderungen und Perspektiven der Rumantschia. Zürich etc.: Schulthess (Schriften zur Demokratieforschung, herausgegeben durch das Zentrum für Demokratie Aarau 10), 49-75.
    • Grünert, Matthias (2015): melistuel – mellania. Dicziunari Rumantsch Grischun 14, fasc. 182/183. Chur: Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun, 129-143.
    • Grünert, Matthias (2014): meis I – melistuc. Dicziunari Rumantsch Grischun 14, fasc. 180/181. Chur: Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun, 96-128.
    • Grünert, Matthias (2013): Italienischer Einfluss in Lexemverbänden und Wortformenparadigmen des Bündnerromanischen. In: Darms, Georges/Riatsch, Clà/Solèr, Clau (ed.): Akten des V. Rätoromanistischen Kolloquiums/Actas dal V. Colloqui retoromanistic. Lavin 2011. Tübingen: Francke, 105-124.
    • Grünert, Matthias (2013): L’ALD-II – la conclusiun dad ünʼouvra monumentala sur dals dialects dal Grischun rumantsch fin al Friul. – *Goebl, Hans/Bauer, Roland/Haimerl, Edgar et al. (ed.) (2012): Atlant linguistich dl ladin dolomitich y di dialec vejins, 2a pert/Atlante linguistico del ladino dolomitico e dei dialetti limitrofi, 2a parte/Sprachatlas des Dolomitenladinischen und angrenzender Dialekte, 2. Teil, 7 vol. Strasbourg: Édition de Linguistique et de Philologie (Bibliothèque de Linguistique Romane. Hors Série 2,1). – Annalas da la Societad Retorumantscha 126, 207-219.
    • Grünert, Matthias (2012): Does the territoriality principle work in practice? The principle’s applicability to the Romansh area in the Swiss Canton of Grisons. In: Ender, Andrea/Leemann, Adrian/Wälchli, Bernhard (ed.): Methods in Contemporary Linguistics. Berlin: de Gruyter Mouton (Trends of Linguistics 247), 463-486.
    • Grünert, Matthias (2012): Il sursilvan el contact cul talian. Consideraziuns generalas ed ina documentaziun davart il 17avel ed il 18avel tschentaner. Annalas da la Societad Retorumantscha 125, 47-106.
    • Grünert, Matthias (2012): Vuschs da la Svizra. Idioms retorumantschs. Publicaziun originala d’Andrea Schorta. Transcripziuns foneticas da Matthias Grünert. In: Glaser, Elvira/Loporcaro, Michele (ed.): Stimmen der Schweiz. In historischen Aufnahmen/Voix de la Suisse. Enregistrements historiques/Voci della Svizzera. Registrazioni storiche/Vuschs da la Svizra. Registraziuns istoricas. Neu bearbeitet von Dieter Studer-Joho, Michael Schwarzenbach, Matthias Grünert, Raphaël Maître und Federica Diémoz. Unter Mitwirkung von Stephan Schmid. Frauenfeld: Huber, 123-144 + Beiheft *137-*143.
    • Grünert, Matthias (2011): Romanischbünden: Sprachförderung in der Diskussion. Babylonia 3/11, 19-21.
    • Grünert, Matthias (2011): Varietäten und Sprachkontakt in rätoromanischen SMS. In: Stähli, Adrian/Dürscheid, Christa/Béguelin, Marie-José (ed.): SMS-Kommunikation in der Schweiz: Sprach- und Varietätengebrauch/Text messaging in Switzerland: Use of Languages and varieties/La communication par SMS en Suisse. Utilisation de langues et varietés/La comunicazione mediante SMS in Svizzera: usi di lingue e varietà/La communicaziun per SMS en Svizra: diever da linguas e varietads (Linguistik online 48/4), 83-113.
    • Grünert, Matthias (2010): Ein italienischer Streifzug durch die Rumantschia. Mitteilungen VBK ikg 10, 23-27 [Chur: Verein für Bündner Kulturforschung/Institut für Kulturforschung Graubünden].
    • Grünert, Matthias (2009): Die Minderheitensprachen in der Verwaltung des dreisprachigen Kantons Graubünden. Hieronymus 2009 (1), 16-24.
    • Grünert, Matthias (2008): Einleitung (→ Ausschnitt), Die drei Sprachen Graubündens aufgrund der Volkszählungsergebnisse, Die Sprachen auf institutioneller Ebene (→ Ausschnitte), Schluss – Conclusiun – Conclusione (→ Ausschnitt). In: Grünert, Matthias/Picenoni, Mathias/Cathomas, Regula/Gadmer, Thomas: Das Funktionieren der Dreisprachigkeit im Kanton Graubünden. Tübingen/Basel: Francke (Romanica Helvetica 127), 1-19, 25-56, 263-386, 387-414.
    • Grünert, Matthias (2008): Le aree di lingua romancia e tedesca e le lingue cantonali a livello istituzionale. In: Marchand, Jean-Jacques (ed.): L’italiano nel Grigioni trilingue: quale futuro? Coira: Pro Grigioni Italiano (Quaderni grigionitaliani 77/3), 341-370.
    • Grünert, Matthias (2008): Il rumantsch chantunal e federal sco lingua da translaziun. Annalas da la Societad Retorumantscha 121, 17-38.
    • Grünert, Matthias (2007): Part IV. La furmaziun da pleds. In: Schmellentin, Claudia/Grünert, Matthias: Grammatica cumplessiva dal rumantsch grischun. Sut la direcziun da Georges Darms ed en collavuraziun cun Renzo Caduff, Uorschla Natalia Caprez ed Anna Alice Dazzi. Friburg: Universitad da Friburg, 98 p.
    • Grünert, Matthias (2006): Il diever dal conjunctiv. In: Schmellentin, Claudia/Grünert, Matthias: Grammatica cumplessiva dal rumantsch grischun. Sut la direcziun da Georges Darms ed en collavuraziun cun Renzo Caduff, Uorschla Natalia Caprez ed Anna Alice Dazzi. Friburg: Universitad da Friburg, 71-85.
    • Grünert, Matthias (2005): Bündnerromanische Schriftnormen. Volkssprachliche und neolateinische Ausrichtungen in Romanischbünden zwischen der Mitte des 19. Jahrhunderts und den 1930er Jahren. Vox Romanica 64, 64-93.
    • Grünert, Matthias/Cathomas, Regula/Picenoni, Mathias (2005): Chur – Hauptstadt des dreisprachigen Kantons Graubünden. Bulletin suisse de linguistique appliquée 81, 83-102.
    • Grünert, Matthias (2003): Pressesprache und Standardisierung: Engadin und Surselva im 20. Jahrhundert. Ladinia 26/27, 21-40.
    • Grünert, Matthias (2001): Der Konjunktiv als Zitierzeichen und die surselvische Modussyntax. Annalas da la Societad Retorumantscha 113, 143-158.
    • Grünert, Matthias (1999): Umgestaltungen im Modus- und Tempussystem des Surselvischen. In: Kattenbusch, Dieter (ed.): Studis romontschs. Beiträge des Rätoromanischen Kolloquiums (Gießen/Rauischholzhausen, 21.-24.3.1996). Wilhelmsfeld: Egert (Pro lingua 31), 162-181.
    • Grünert, Matthias (1998): Der surselvische Konjunktiv: Die Nutzung im Kompletivsatz. In: Werner, Edeltraud/Liver, Ricarda/Stork, Yvonne/ Nicklaus, Martina (ed.): et multum et multa. Festschrift für Peter Wunderli zum 60. Geburtstag. Tübingen: Narr, 311-328.
    • Grünert, Matthias (1996): *Burr, Elisabeth (1993): Verb und Varietät. Ein Beitrag zur Bestimmung der sprachlichen Variation am Beispiel der italienischen Zeitungssprache. Hildesheim etc.: Olms. – Vox Romanica 55, 285-289.

  • Livres

    • Grünert, Matthias/Picenoni, Mathias/Cathomas, Regula/Gadmer, Thomas (2008): Das Funktionieren der Dreisprachigkeit im Kanton Graubünden. Tübingen/Basel: Francke (Romanica Helvetica 127).
    • Grünert, Matthias (2003): Modussyntax im Surselvischen. Ein Beitrag zur Erforschung der Morphosyntax des Verbs im Bündnerromanischen. Tübingen/Basel: Francke (Romanica Helvetica 122).

  • Éditions

    • Bernhard, Jan-Andrea/Grünert Matthias (ed.) (2019): Ilg Vêr Sulaz da pievel giuvan. Presentaziun ed ediziun da Jan-Andrea Bernhard e Matthias Grünert. Glion: communicaziun.ch / Il catechismus Ilg Vêr Sulaz da pievel giuvan. L'emprema ovra stampada en sursilvan. Annalas da la Societad Retorumantscha 132, 7-105.
    • Wunderli, Peter/Werlen, Iwar/Grünert, Matthias (ed.) (2001): Italica – Raetica – Gallica. Studia linguarum litterarum artiumque in honorem Ricarda Liver. Tübingen/Basel: Francke.

Enseignement et cours

Afficher dans le programme des cours